【拉丁语阅览】汉尼拔：告众战士

汉尼拔·巴卡（Hannibal Barca)(公元前247年~前183年或前182年），北非古国迦太基闻名军事家。成长的年代在正逢古罗马共和国实力的兴起。少时随父亲哈米尔卡·巴卡进军西班牙，并在父亲面前发下终身的誓词，要终身与罗马为敌，自小承受严峻和艰苦的军事训练，在军事及外交活动上有出色体现。现在仍为许多军事学家所研讨之重要军事战略家之一。

汉尼拔：告众战士

汉尼拔 公元前２１８年

战士们：

你们在考虑自己的命运时，假如能记住前不久在看到被咱们降服的人溃败时的心境，那就好了；由于那不只是一种壮丽的局面，还能够说是你们的境况的某种描写。我不知道命运是否已给你们戴上了更沉重的锁链，使你们处于更急迫的局势。你们在左边和右面都被大海封闭着，可用于逃遁的船舶连一艘都没有。环绕着你们的是波河，它比罗讷河更宽，水流更急；后边围住着你们的则有阿尔卑斯山，那是你们在未经战役耗费、精力充沛时，历经艰苦才翻跳过来的。

战士们，你们已在这儿同敌人初度比武，你们有必要打败，不然便是逝世；命运使你们不得不投身战役，它现在又站在你们面前。假如你们打败，你们就能得到即便从永生众神那儿都不敢盼望得到的最大酬劳。咱们只需依托英勇去克复敌人从咱们前辈手里强夺去的西西里和萨迪尼亚，咱们就会得到满足的补偿；罗马人经过屡次成功的战役所获得和积累起来的财富，连同这些财富的主人，都将归于你们。在众神的保护下，从速拿起兵器去赢得这笔丰盛的酬劳吧。

你们在荒芜的卢西塔尼亚和塞尔蒂韦里亚群山中追逐敌人为时已久，历经多么艰苦危险却一无所得；你们奔走风尘，转战数国，远程劳顿，现在是打响攫取丰厚收成的战役，为你们的劳累求得巨大酬劳的时分了。这儿的命运答应你们完毕辛苦的尽力，这儿她将赐予与你们的奉献相等的酬劳。你们不要依照这场战役表面上的巨大规划，而忧虑难于制胜。仇视两边受轻视的一方往往坚持浴血反抗，而一些闻名的国家和国王却常被人并不吃力地降服。

由于，放下罗马徒有其表的显赫名声，它还有什么可与你们比较的？默默地回忆你们２０年来以英勇和成功而著称的战绩吧，你们从赫拉克勒斯支柱①，从大洋和国际最悠远的旮旯来到这儿，一路上降服了高卢和西班牙的许多最桀的民族；现在你们将同一支缺乏经验的戎行作战，它就在今年夏天曾被高卢人打败、降服和围住过，至今它的统帅还不了解他的戎行，而戎行也不知道它的统帅。要把我同他作一比较吗？我的父亲是最出色的指挥官，我在他营帐中出世、长大，我荡平了西班牙和高卢，我不只降服了阿尔卑斯山诸国，还降服了阿尔卑斯山自身；而那个就任仅６个月的统帅是他的戎行里的逃兵。假如把迦太基人和罗马人的军旗拿掉，我敢肯定他不知道自己是哪一支戎行的指挥官。

你们中每一个人都看到了我的累累战功，同样地，我作为你们英雄气概的目击者，能罗列每一个英勇人作战的详细时刻和地址。战士们，我以为这一点很重要。我在成为你们的指挥官曾经是你们咱们的学生，我将带领曾千百次地受过我赞誉和犒赏的战士，阵型威武地阔步迎击那支官兵互不了解的戎行。

不管我把眼光转向何处，我看到的都是斗志旺盛、精神饱满的战士，一支由各个最英勇的民族组成的久经战阵的步卒和马队；——你们，咱们最牢靠、最英勇的盟军，你们，迦太基人，即将为你们的国家并出于最正义的忿恨而出征。咱们是战役中的攻击者，高举仇视的旗号进入意大利，将以远远超出敌方的胆量和勇气建议进攻，由于攻击者的决计和勇猛总是大于防卫者。此外，咱们所受的苦楚、损害和凌辱燃烧着咱们的心：它们首先要求我、你们的首领，其次要求曾围攻过萨贡塔姆的你们咱们去赏罚敌人；假如咱们畏缩怯战，它们将使咱们遭到最严峻的摧残。

那个最为残酷、傲慢的民族以为，全部都应归它所有，听它支配；应当由它决议咱们同谁交兵、同谁媾接；它划定边界，以咱们不得跨越的山脉河流把咱们封闭起来，而它却不恪守自己规则的边界。它还说，不得跳过伊比利亚半岛，不得干涉萨贡廷人；萨贡塔姆在伊比利亚半岛，你们不得朝任何方向跨出一步！拿走咱们最陈旧的省份——西西里和萨迪尼亚是件小事吗？你们还要拿走西班牙吗？让我从那里撤走，以便你们横渡大海进入阿非利加吗？

我说他们要横渡大海，是不是？他们现已派出本年度的两位执政官，一个派往阿非利加，一个派往西班牙。除了咱们用兵器保住的地方外，他们什么地方都没有给咱们留下。有后路的人或许成为胆小鬼，他们能够经过安全的路途逃跑，回到自己的疆土家乡恳求收留。但你们有必要英勇无畏。你们在成功和毁灭之间绝无回旋余地，或许打败，或许逝世。假如命运未卜，与其死于流亡，毋宁死于疆场 。假如这便是你们咱们的确不变的决计，我再说一遍，你们就现已打败了；这是永生的众神在人们攫取成功时所赐予的最有力的鼓舞。

注释：①指直布罗陀海峡东口南北二岬。http://www.021lunwen.com

【拉丁语阅览】汉尼拔：告众战士
Cum sic aliquot spectatis paribus adfectos dimisisset, contione inde aduocata ita apud eos locutus fertur. "Si, quem animum in alienae sortis exemplo paulo ante habuistis, eundem mox in aestimanda fortuna uestra habueritis, uicimus, milites; neque enim spectaculum modo illud sed quaedam ueluti imago uestrae condicionis erat. Ac nescio an maiora uincula maioresque necessitates uobis quam captiuis uestris fortuna circumdederit. Dextra laeuaque duo maria claudunt nullam ne ad effugium quidem nauem habentes; circa Padus amnis, maior [Padus] ac uiolentior Rhodano, ab tergo Alpes urgent, uix integris uobis ac uigentibus transitae. Hic uincendum aut moriendum, milites, est, ubi primum hosti occurristis. Et eadem fortuna, quae necessitatem pugnandi imposuit, praemia uobis ea uictoribus proponit quibus ampliora homines ne ab dis quidem immortalibus optare solent. Si Siciliam tantum ac Sardiniam parentibus nostris ereptas nostra uirtute reciperaturi essemus, satis tamen ampla pretia essent: quidquid Romani tot triumphis partum congestumque possident, id omne uestrum cum ipsis dominis futurum est; in hanc tam opimam mercedem, agite dum, dis bene iuuantibus arma capite. Satis adhuc in uastis Lusitaniae Celtiberiaeque montibus pecora consectando nullum emolumentum tot laborum periculorumque uestrorum uidistis; tempus est iam opulenta uos ac ditia stipendia facere et magna operae pretia mereri, tantum itineris per tot montes fluminaque et tot armatas gentes emensos. Hic uobis terminum laborum fortuna dedit; hic dignam mercedem emeritis stipendiis dabit. Nec, quam magni nominis bellum est, tam difficilem existimaritis uictoriam fore; saepe et contemptus hostis cruentum certamen edidit et incliti populi regesque perleui momento uicti sunt. Nam dempto hoc uno fulgore nominis Romani, quid est cur illi uobis comparandi sint? Vt uiginti annorum militiam uestram cum illa uirtute, cum illa fortuna taceam, ab Herculis columnis, ab Oceano terminisque ultimis terrarum per tot ferocissimos Hispaniae et Galliae populos uincentes huc peruenistis; pugnabitis cum exercitu tirone, hac ipsa aestate caeso, uicto, circumsesso a Gallis, ignoto adhuc duci suo ignorantique ducem. An me in praetorio patris, clarissimi imperatoris, prope natum, certe eductum, domitorem Hispaniae Galliaeque, uictorem eundem non Alpinarum modo gentium sed ipsarum, quod multo maius est, Alpium, cum semenstri hoc conferam duce, desertore exercitus sui? Cui si quis demptis signis Poenos Romanosque hodie ostendat, ignoraturum certum habeo utrius exercitus sit consul. Non ego illud parui aestimo, milites, quod nemo est uestrum cuius non ante oculos ipse saepe militare aliquod ediderim facinus, cui non idem ego uirtutis spectator ac testis notata temporibus locisque referre sua possim decora. Cum laudatis a me miliens donatisque, alumnus prius omnium uestrum quam imperator, procedam in aciem aduersus ignotos inter se ignorantesque.

Quocumque circumtuli oculos, plena omnia uideo animorum ac roboris, ueteranum peditem, generosissimarum gentium equites frenatos infrenatosque, uos socios fidelissimos fortissimosque, uos, Carthaginienses, cum ob patriam, tum ob iram iustissimam pugnaturos. Inferimus bellum infestisque signis descendimus in Italiam, tanto audacius fortiusque pugnaturi quam hostis, quanto maior spes, maior est animus inferentis uim quam arcentis. Accendit praeterea et stimulat animos dolor, iniuria, indignitas. Ad supplicium depoposcerunt me ducem primum, deinde uos omnes qui Saguntum oppugnassetis; deditos ultimis cruciatibus adfecturi fuerunt. Crudelissima ac superbissima gens sua omnia suique arbitrii facit; cum quibus bellum, cum quibus pacem habeamus, se modum imponere aequum censet. Circumscribit includitque nos terminis montium fluminumque, quos non excedamus, neque eos, quos statuit, terminos obseruat: "Ne transieris Hiberum; ne quid rei tibi sit cum Saguntinis." Ad Hiberum est Saguntum? "Nusquam te uestigio moueris." Parum est quod ueterrimas prouincias meas, Siciliam ac Sardiniam, [ademisti?] Adimis etiam Hispanias et, si inde cessero, in Africam transcendes. [Transcendes] dico? Duos consules huius anni, unum in Africam, alterum in Hispaniam miserunt. Nihil usquam nobis relictum est nisi quod armis uindicarimus. Illis timidis et ignauis esse licet, qui respectum habent, quos sua terra, suus ager per tuta ac pacata itinera fugientes accipient: uobis necesse est fortibus uiris esse et, omnibus inter uictoriam mortemue certa desperatione abruptis, aut uincere aut, si fortuna dubitabit, in proelio potius quam in fuga mortem oppetere. Si hoc [bene fixum] omnibus destinatum in animo est, iterum dicam, uicistis; nullum contemptu m[ortis incitamentum] ad uincendum homini ab dis immortalibus acrius datum est."